Hazar ve Ortadoğu bölgesindeki doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak Nabucco Projesi'nde, 'dönüm noktası' kabul edilen hükümetler arası anlaşma Ankara'da imzalandı.Türkiye'nin Doğu sınırından başlayıp Avusturya'ya kadar uzanacak 3 bin 300 kilometrelik dev projeyle ilgili hükümetler arası anlaşmaya Türkiye Başbakanı Tayyip Erdoğan, Avusturya Başbakanı Werner Faymann, Başbakan Sergey Stanişev, Macaristan Başbakanı Gordon Bajnai, Romanya Başbakanı Emil Boc ve Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso birlikte imza attı.

   Projenin geçiş ülkelerini oluşturan Türkiye, Avusturya, Bulgaristan, Macaristan ve Romanya arasında imzalanan Hükümetlerarası anlaşma ile projeyi bir uluslararası anlaşma avantajlarını sağlayarak inşasını kolaylaştırmak, hızlandırmak ve işletme safhasında uyulacak vergilendirme gibi belli esasları karara bağlamak amaçlanıyor.

   Recep Tayyip Erdoğan, Azeri, Türkmen, Irak, Suriye ve Mısır gazını Avrupa'ya taşıyacak projeye Rusya ve İran'ın da katılabileceğini açıkladı. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso da projenin önemine değinirken tedarikçi ülkelere, "Doğalgazınızı almaya hazırız." dedi.

   İmzalanan hükümetler arası anlaşma ile birlikte projenin hukuki altyapısının tamamlanmasına yönelik ilk ve en önemli adımlardan birinin atıldığını anlatan Başbakan Erdoğan, bu aşamaya uzun müzakereler sonunda gelindiğini belirtti. Bu imza ile hukuki altyapı çalışmalarının sona ermiş olmayacağını, bundan sonraki aşamada projenin sahibi olan Nabucco Uluslararası Şirketi'nin taraf ülkelerin her biri ile proje destek anlaşması müzakerelerine başlayacağını bildirdi. Bu çalışmaların da 6 ay içinde biteceğini anlatan Erdoğan, hukuki altyapı çalışmalarına paralel olarak boru hattına kaynak sağlanması çalışmalarının da sürdürüldüğünü belirtti.

   Stanişev: “Sürece dahil olanlar çalışmalı” Başbakan Sergey Stanişev imzaladıkları hükümetlerarası anlaşmanın proje açısından önemli bir kilometre taşı olduğunu kaydetti. Projeyi, ''önemli ve öncü bir model'' olarak nitelendiren Stanişev, kamu ve özel sektör iş birliğinin bu kadar büyük ölçekte bu projede gerçekleştiğini belirtti. Nabucco Projesi'ne şüphe ile yaklaşan kişilerin olduğuna dikkati çeken Stanishev, zamanında Bakü–Tiflis–Ceyhan Boru Hattı Projesi için de benzer şüphelerin bulunduğunu hatırlattı ve imzaladıkları anlaşmanın projenin başarılacağının önemli bir göstergesi olduğunu söyledi.

   İsmini operadan aldı önyargıları kıracak Nabucco Projesi, adını İtalyan müzisyen Giuseppe Verdi tarafından kaleme alınan bir operadan alıyor. Operada, Yahudilerin yurtlarından sürülmeleri ve Babil Kralı Nabucco tarafından esir edilmeleri işleniyor. Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi, Avrupa ve Türkiye için yeni doğalgaz kaynaklarını çeşitlendirmek amacıyla geliştirildi. Boru hattı, Türkiye'den (Erzurum–Horasan) geçerek Bulgaristan, Romanya ve Macaristan üzerinden Avusturya'ya (Baumgarten) uzanacak. Hattın uzunluğu yaklaşık olarak 3 bin 300 kilometre olup, bunun bin 998 kilometresi (besleme hatları dahil) Türkiye'den geçecek. Proje ortakları Türk şirketi BOTAŞ'ın yanında OMV (Avusturya), MOL (Macaristan), Transgaz (Romanya), Bulgargaz Energy Holding ve RWE (Almanya)'dan oluşuyor. Toplam yatırım bedeli 7,9 milyar Euro'yu bulacak boru hattından maksimum kapasiteyle yılda 31 milyar metreküp doğalgaz taşınacak. Hattan taşınacak gazın yarısı eşit şekilde ortaklara ait olacak, geri kalan kapasite ise ticarî olarak kullanılacak. Şirketin ana sahibi ortakların kurduğu ve merkezi Avusturya (Viyana)'da olan Nabucco Gas Pipeline International GmbH olup, her ülke kendi şirketini kurarak hattın işleticiliğini yapacak. Türkiye hariç, diğer ülkeler kendi şirketlerini kurdu. Halen, Türkiye tarafı çalışmalarını BOTAŞ yürütüyor.

   Rusya, Nabucco'yu sanal proje olarak bakıyor Nabucco için hükümetler arası anlaşma imzalanmasına rağmen Rusya, projenin işleyeceğinden emin olmadığını savundu. RBK Deyli gazetesine göre, hatta gaz temin edecek ülkelerin daha belli olmadığı savunuldu. Irak'ın 15 milyar metreküp doğal gaz sağlayacağına atıf yapan gazetede, bunun ne zaman hayata geçirileceğine dair bir tarih verilmediği için projenin sanal bir proje olduğunu iddia ediyor.

   'Nabucco, Güney Akım'ı solladı' Rusya basını Rusya'nın by–pass edilmesini öngören hattın doğalgaz tedariki konusunda sorunlar yaşayacağını ve işleyebilirlik riski bulunduğuna dikkat çekerken, bir çok uzman da Rusya'nın yaptığı hatalara vurgu yapıyor. Yıllardır Azerbaycan'a ucuza doğalgaz veren Gazprom'un bu rakamı 2008 başında yükseltme çabası hataların ilki olarak değerlendiriliyor. Bakü bu nedenle kendi rezervlerini beklenenden önce işletmeye açarak, Nabucco'yu reel hale getirdi. İkinci büyük hata ise, Ukrayna ile yaşanan doğalgaz krizi. Nabucco'nun gündemde olduğu bir dönemde Avrupa sevkiyatının kış ortasında iki hafta süre ile kesilmesi birliğin kesin karar almasına neden oldu. Üçüncü büyük hata ise Türkmenistan'la yaşanan kriz. Bölge rezervlerini elinde bulundurmak isteyen Gazprom, bin metreküp için 300 dolar taahhüdünü yerine getiremedi. Sonunda anlaşmanın revize edilmesi gündeme geldi. Türkmenistan da Nabucco'ya itilmiş oldu. Uzmanlara göre Nabucco, artık bir realite olarak ortaya çıktı.

   Nabucco Projesi’nin özellikleri

   Avrupa doğal gaz açığının bir miktarının Türkiye üzerinden geçecek boru hatları yoluyla karşılanması amacıyla yürütülen proje, Bulgaristan üzerinden Romanya ve Macaristan'ı izleyerek Avusturya'ya ulaşacak. Doğal gaz boru hattının inşasına 2011 yılında başlanması öngörülüyor. İlk gazın 2014'te pompalanması beklenen projede, ilk etapta  8 – 10 milyar metreküplük bir gaz akışı sağlanması planlanıyor. Yıllar itibariyle yıllık taşıma kapasitesinin 31 milyar metreküpe çıkarılması amaçlanıyor. Projeye göre, boru hattı güzergahının yaklaşık 3 bin 300 kilometre olacak ve bunun 2 bin kilometresi Türkiye'de yer alacak. Bulgaristan'dan da hattın 400 kilometresi geçecek. Nabucco hattının öncelikle Azerbaycan ve Türkmenistan kaynaklarıyla doldurulması amaçlanıyor. Uzun vadede de Irak, İran, Mısır ve Rusya'nın da bu sistemi beslemesi isteniyor. Projenin toplam maliyeti yaklaşık 7,9 milyar Euroyu bulacak. Projenin ana finansman kaynağını, Avrupa Yatırım Bankası üstleniyor.